Onze Sandra is niet alleen letselschade advocaat, maar ook expert op het gebied van aansprakelijkheid. Zij houdt kantoor in Roermond. Een stad die de afgelopen dagen en ook vandaag weer zwaar getroffen werd door rellen, vernielingen en onregelmatigheden. Daarom schreef zij deze brief.

Beste relschopper, “vredesstrijder”, jongere, of waar jij je dan ook mee identificeert,

Plunderen en vernielen in groepsverband? Bezint eer je begint! Heb je ooit van groepsaansprakelijkheid gehoord? Nee zeg je? Nou, laat ik je dan daar net iets over kunnen vertellen. Stel, je bent onderdeel van een groep en die groep veroorzaakt schade. Bijvoorbeeld omdat jullie dachten, dat het een goed idee zou zijn om vanavond de stad in te trekken en een spoor van vernieling achter te laten. Want ja, die avondklok is echt een beperking van onze grondrechten die jullie niet zomaar over je heen kunnen laten gaan.

Helaas heb je de pech dat je wordt opgepakt en jouw vrienden kunnen ontkomen. Dan kan het zomaar zijn dat jij, ondanks dat je niet in je eentje de hele schade hebt veroorzaakt, toch voor de hele schade aansprakelijk bent. “Dat kan toch niet?” hoor ik je zeggen, maar geloof me, het is echt zo.

Als een schade wordt veroorzaakt door een groep is het voor de schadelijdende partij (of diens verzekeraar) mogelijk om de gehele schade op één lid van die groep te verhalen. Deze zogenoemde hoofdelijke aansprakelijkheid volgt gewoon uit de wet. Voor het aannemen van groepsaansprakelijkheid hoeft niet vast te staan wie uiteindelijk welke schade heeft veroorzaakt. Het enkel lid zijn van de groep is voldoende. En wacht even, je bent lid van deze groep, toch?

Overigens kan de betrokkenheid als groepslid bij een schade eerder worden aangenomen dan gedacht. Het (enkel) op de uitkijk staan kan al voldoende zijn. Ook daarmee maak je immers, bijvoorbeeld een diefstal of een brand, door één of meer andere daders mogelijk. Je kunt je voorstellen dat de schade heel groot is, als je met een hele groep een winkel plundert, auto’s in brand steekt of bushokjes vernielt.

Het mooie is, dat de personen of bedrijven die schade hebben zich gewoon kunnen voegen in je strafproces, want geloof me, het OM zal je strafrechtelijk gaan vervolgen. Als je dan schuldig wordt bevonden, is er ook direct een uitspraak over de schadevergoeding die je verschuldigd bent. Betaal je niet? Geen probleem, dan krijg je heel veel brieven van het CJIB, want die instantie zorgt er dan voor dat je toch betaalt. En ja, het CJIB is van de Staat, dus die geven niet snel op. Krijg je loon? uitkering? toeslag? Dan zal daarop gekort worden. Je voelt dus nu wel aan, dat een dergelijke schadevordering je jaren en jaren zal achtervolgen, Wat betekent dit? Geen hypotheek, geen eigen huis, geen lening voor een auto, geen baan waarvoor je een verklaring omtrent gedrag voor nodig hebt etc. etc.

Je bent nu hoe oud? 16? 18? 20? Wat denk je dat je “oudere ik” van 40 tegen je zou zeggen als dat zou kunnen? Ik stel me dat als volgt voor: “Hey knul/dame, weet je wel wat je doet? Door nu hier op straat te zijn en deel te maken van deze groep, mag ik een schadevergoeding betalen van ruim
€ 200.000,–. Ik betaal me al jaren blauw, wordt achtervolgd door de ene na de andere deurwaarder en kan geen baan behouden. En weet je, je had een mooi leven voor je. Die kans heb je mij ontnomen. Verpest het nu niet omdat je denkt dat je stoer bent en omdat het leuk is om te rellen, te vernielen en te plunderen. Want geloof me, het is het niet waard”

Doe mij een lol, luister naar je oudere ik. De politie geeft echt niet op. En al ben je de enige die ze pakken, de schade van de hele geplunderde supermarkt komt op jouw bordje. En je mooie veelbelovende toekomst? Die is ineens verdwenen. Wat er resteert, mag je zelf invullen. Dus, “protesteren tegen corona” door te rellen? Bezint eer gij begint. Als je het niet van mij aanneemt, dan maar van je “oudere ik”, van zijn gouden toekomst ontnomen door jou.

Sandra Beckx, advocaat te Roermond